Διδάσκοντας τις φυσικές επιστήμες

Γράφει ο Τρύφωνας Ντάλης δάσκαλος της ΣΤ΄ Δημοτικού:

Ο όρος θετικές επιστήμες δηλώνει το σύνολο των γνώσεων, οι οποίες περιγράφουν την τάξη που διέπει τη φύση και τα αίτια της τάξης αυτής. Παράλληλα, αναφέρεται σε μια συνεχή ανθρώπινη δραστηριότητα, που αντιπροσωπεύει τις συλλογικές προσπάθειες, τα επιτεύγματα και τη σοφία του ανθρώπινου γένους, αφοσιωμένη στη συγκέντρωση γνώσεων για τον κόσμο και στην οργάνωση και συμπύκνωση των γνώσεων αυτών σε ελέγξιμους νόμους και θεωρίες. Οι απαρχές των Θετικών Επιστημών τοποθετούνται χρονικά πριν από την καταγεγραμμένη ιστορία, την εποχή που οι άνθρωποι ανακάλυψαν για πρώτη φορά στη φύση κανονικότητες και σχέσεις αλληλεξάρτησης, όπως οι κινήσεις των αστερισμών στον νυχτερινό ουρανό και η περιοδικότητα των μετεωρολογικών φαινομένων. Από τις κανονικότητες αυτές, οι άνθρωποι έμαθαν πώς να κάνουν προβλέψεις, οι οποίες τους επέτρεψαν να αποκτήσουν κάποιον έλεγχο πάνω στο περιβάλλον τους.

Οι θετικές επιστήμες γνώρισαν για πρώτη φορά μεγάλη ανάπτυξη στην Αρχαία Ελλάδα, τον 4ο και τον 3ο π.Χ. αιώνα, και διαδόθηκαν σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου. Ωστόσο, η επιστημονική πρόοδος στην Ευρώπη διακόπηκε όταν κατέρρευσε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, τον 5ο μ.Χ. αιώνα. Οι ορδές των βαρβάρων, κατακλύζοντας την Ευρώπη, κατέστρεψαν σχεδόν τα πάντα στο πέρασμά τους, εγκαινιάζοντας την περίοδο της ευρωπαϊκής ιστορίας που έγινε γνωστή ως Μεσαίωνας. Η επιστημονική παράδοση της Αρχαίας Ελλάδας εισήχθη εκ νέου στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του 10ου, 11ου και 12ου αιώνα. Από το σημείο αυτό κι έπειτα εμφανίζονται ρηξικέλευθες ιδέες και απόψεις ενώ η έλευση της τυπογραφίας τον 16ο αιώνα έδωσε νέα ώθηση στην επιστημονική σκέψη.

Από εκείνη την περίοδο μέχρι και σήμερα επαναλαμβάνεται μια αλληλουχία γεγονότων, με μία ή περισσότερες ομάδες «ανταρτών» της διανόησης που επικρίνονται με σφοδρότητα, και ενίοτε διώκονται, αλλά που αργότερα θεωρούνται ακίνδυνοι και, συχνά, σημαντικοί στην εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Το κριτικό τους πνεύμα αποτέλεσε ουσιώδη παράγοντα για να διατυπώσουν μια υπόθεση που επιδεχόταν τον έλεγχο της ισχύος της.

Η αξία της επιστήμης δεν περιορίζεται στις εφαρμογές της στα γρήγορα αυτοκίνητα, τα πυρηνικά εργοστάσια, τις ηλεκτρικές συσκευές και τα άλλα εμπορικά προϊόντα. Η μεγαλύτερη αξία της έγκειται στις μεθόδους της για τη διερεύνηση της φύσης, οι οποίες επιβάλλουν οι υποθέσεις να διατυπώνονται με τέτοιον τρόπο, ώστε να μπορούν να καταρριφθούν, και τα πειράματα να είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να μπορούν να αναπαραχθούν. Η επιστήμη δεν είναι απλώς ένα σώμα γνώσεων, αλλά ένας τρόπος σκέψης.

Αυτόν τον τρόπο σκέψης προσπαθεί να μεταδώσει το σημερινό σχολείο στους μαθητές. Έναν τρόπο σκέψης που θα τους καταστήσει ικανούς να αντιμετωπίσουν την καθημερινότητα μέσω της διερεύνησης του υλικού κόσμου, της μελέτης σχετικών φαινομένων και γεγονότων καθώς και της εκμάθησης και εφαρμογής εννοιών που έχουν άμεσο αντίκρισμα στον καθημερινό βίο. Μέσα από την εμπλοκή τους στις δραστηριότητες της μαθησιακής διαδικασίας, τα παιδιά προετοιμάζονται, για να δρουν αυτόνομα και δημιουργικά μέσα στην κοινωνία του 21ου  αιώνα, στην οποία τόσο οι επιστημονικές έννοιες και οι εφαρμογές τους, όσο και οι διαδικασίες που τις καλλιεργούν κατέχουν σημαντικό ρόλο.

Κοινοποίηση:

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.

Εγγραφείτε στο μηνιαίο newsletter μας

Για να μαθαίνετε τα νέα του σχολείου μας και τα τελευταία ενδιαφέροντα άρθρα του HEAculture