Γράφει ο Γιάννης Παπακωνσταντίνου, δάσκαλος της Ε’ Δημοτικού:
Η σημασία της ζωγραφικής σαν δραστηριότητα του παιδιού, έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον της παιδαγωγικής. Η χρήση της ζωγραφικής για τη διδασκαλία μαθημάτων, είναι αναγκαία.
Ένας από τους βασικούς σκοπούς της εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα, είναι να καλλιεργήσει την παρατηρητικότητα στο παιδί, ώστε να το βοηθήσει να αποκτήσει νέες γνώσεις. Ένα μικρό παιδί μέσω του σχεδίου ασκεί την παρατηρητικότητά του, ενώ ταυτόχρονα του δίνεται η ευκαιρία να εκφράσει όσα ανακαλύπτει. Με τον τρόπο αυτό, επικοινωνεί ευκολότερα με το περιβάλλον του, αφού ακόμα δεν κατέχει αρκετά το γραπτό λόγο, βασικό τρόπο επικοινωνίας.
Στο Δημοτικό σχολείο, η ζωγραφική του παιδιού εμπλουτίζεται με γνωστικά στοιχεία των διαφόρων μαθημάτων. Μπορούμε όμως να εκπαιδεύσουμε το παιδί να ζωγραφίζει αυτό που παρατηρεί; Τα παιδιά μαθαίνουν τις μαθηματικές πράξεις με εικόνες, τη Γεωγραφία φτιάχνοντας χάρτες, τα γλωσσικά κείμενα αποδίδοντας ζωγραφικά το νόημά τους, την Ιστορία αναπαριστώντας ιστορικές προσωπικότητες ή γεγονότα, τη Φυσική Ιστορία ζωγραφίζοντας φυτά ή ζώα κ.λπ.
Από την άλλη, η ακαδημαϊκή διδασκαλία δίνει στο παιδί έτοιμες τεχνικές, «συνταγές» και λύσεις, που θα το βοηθήσουν να αποδίδει «ορθά» τα αντικείμενα χωρίς να τα βλέπει πραγματικά και να τα νιώθει, με αποτέλεσμα το παιδί να χάνει την ουσία των πραγμάτων. Ωστόσο, ο στόχος της παιδαγωγικής ζωγραφικής είναι να βοηθήσει το παιδί να ανακαλύψει τις αλήθειες, την έννοια και την πραγματικότητά τους. Το παιδί που ζωγραφίζει, είναι ήδη ένα παιδί που μαθαίνει να βλέπει. Είναι αποδεδειγμένο, ότι το παιδί που σχεδιάζει δεν έχει ανάγκη τη λογική μας.
Στην παιδική τέχνη, κατά τον Arno Stern, οι εικόνες που το παιδί φτιάχνει δεν είναι βασικό στοιχείο, άλλα μέσο με το οποίο αφηγείται μια ιστορία και εκφράζεται. Όπως η κραυγή ή η αυθόρμητη χειρονομία, έτσι και η κηλίδα του χρώματος και η γραμμή έχουν μια απελευθερωτική δύναμη για τα συναισθήματα του παιδιού. Η ζωγραφική αυτή έκφραση, είναι η απόδοση πάνω στο χαρτί ενός εσωτερικού συναισθήματος, άρα ψυχική εκτόνωση μέσα από την Τέχνη.
Εξάλλου, σύμφωνα με τον Montaigne το να διδάξουμε ένα παιδί δεν είναι να γεμίσουμε ένα βάζο αλλά ν’ ανάψουμε μια φωτιά.
Ενθαρρύνοντας λοιπόν τα παιδιά να εκφραστούν ελεύθερα μέσα από τα έργα τους, μας αποκαλύπτονται με όλη τους τη νεανική τιμιότητα, μας φανερώνονται όπως είναι, άλλοτε γεμάτα φαντασία, άλλοτε με λίγη, δειλά ή θορυβώδη, βίαια ή γλυκά, φιλήσυχα ή ανήσυχα, επιδέξια ή αδέξια, αλλά οπωσδήποτε ελκυστικά, γιατί τα σχέδια που μας εμπιστεύτηκαν, είναι γεμάτα φωνές και προσκλήσεις που ζητούν μια απάντηση, μια παρηγοριά, μια απόδειξη αγάπης.
Πηγή: ‘ Και όμως ζωγραφίζουν’ (Λ. Κακίση- Παναγοπούλου)
Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα.
Νίκος Καζαντζάκης( 1883-1957)
