Γράφει η δασκάλα της Γ’ Δημοτικού Σοφία Παινέση:
Για πολλούς ενήλικες το ψέμα είναι μια συνήθεια, όμως για ένα παιδί αποτελεί ένα μέρος του παιχνιδιού του, αλλά και ένδειξη ότι αναπτύσσεται φυσιολογικά. Μικρά ψεματάκια για να απαλλαγούν από κάτι που τα πιέζει, μεγάλα για να κάνουν εντύπωση και να ενδυναμώσουν την αυτοπεποίθησή τους, υπερβολικά ή τερατώδη για να εξωτερικεύσουν τη φαντασία τους.
Όταν προσπαθούμε να διορθώσουμε ένα μικρό παιδί που λέει συχνά ψέματα, οι ενήλικες πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτό το παιδί λέει ψέματα για διαφορετικούς λόγους από ότι οι ενήλικες. Τα μικρά παιδιά λένε ψέματα, είτε γιατί νιώθουν άσχημα για κάτι που έκαναν και πιστεύουν πως αν πουν ψέματα θα είναι σαν να μην συνέβη το γεγονός αυτό (αυτό που οι ψυχολόγοι αποκαλούν «μαγική σκέψη»), είτε γιατί επιθυμούν να αποφύγουν την τιμωρία χωρίς όμως να καταλαβαίνουν το γιατί είναι κακό το να λένε ψέματα.
Τα παιδιά από 6 χρονών αρχίζουν να φλερτάρουν με το «χρήσιμο ψέμα». Καθώς γνωρίζουν ότι οι πράξεις τους έχουν συνέπειες εφευρίσκουν τρόπους για να αποφεύγουν τις κακοτοπιές. Ξέρουν για παράδειγμα ότι αν χάσουν την τσάντα ή το βιβλίο τους, αν δεν κάνουν τα μαθήματά τους ή αν δουν πολλές ώρες τηλεόραση, οι γονείς θα θυμώσουν και θα υπάρξουν επιπτώσεις. Πώς θα αντιμετωπίσετε το ψέμα σε αυτή την ηλικία;
Καταρχάς αποφύγετε να παγιδέψετε το παιδί . Αν φοβάται τις αντιδράσεις σας, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα συνεχίσει να λέει ψέματα για να γλιτώσει. Εξηγήστε του ότι κανείς δεν εκτιμά όποιον λέει ψέματα. Πείτε ότι το ψέμα καταστρέφει την εμπιστοσύνη στις σχέσεις σας και να του αναφέρετε θετικά μοντέλα . Φροντίστε όμως ταυτόχρονα να αποδέχεστε την αλήθεια και να μην ταράζεστε. Έτσι δεν θα διστάζει να σας μιλήσει ειλικρινά την επόμενη φορά.
Αναλογιστείτε και αντιμετωπίστε τους πραγματικούς λόγους που οδηγούν το παιδί σας στο ψέμα (π.χ. έχασε κάτι και φοβάται να το παραδεχτεί;) και βοηθήστε το να μάθει να επιλύει τα προβλήματα που προκύπτουν.
Όταν το παιδί σας λέει αλήθεια, δείξτε του ότι εκτιμάτε πολύ την ειλικρίνειά του. Υπενθυμίστε του ότι μπορεί να σας εμπιστεύεται για ό,τι χρειαστεί!
Το πιο σημαντικό είναι να προσέχουμε τα ψέματα που λέμε εμείς οι ίδιοι, ακόμη και τα ψέματα που λέμε για να μην πληγώσουμε τους γύρω μας. Τα μικρά παιδιά δεν έχουν την ικανότητα να κρίνουν τη διαφορά ανάμεσα στα «εγωιστικά» ψέματα και στα ψέματα για το καλό των άλλων. Τα παιδιά, μας έχουν σαν πρότυπα, οπότε αν μας βλέπουν να λέμε συχνά ψέματα θα κάνουν το ίδιο αντιγράφοντας την συμπεριφορά μας.
