Ένας επικίνδυνος ιός απειλεί την ανθρωπότητα. Όλα τα κράτη, μπροστά σε αυτή την αόρατη απειλή, προσπαθούν με κάθε τρόπο να μετριάσουν τις συνέπειές της καθώς έχουν αρχίσει ήδη να δημιουργούνται οι πρώτες εκατόμβες νεκρών. Ο ιός ακάθεκτος δείχνει να μην υποχωρεί, τουναντίον τα κρούσματά του αυξάνονται με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου. Οι άνθρωποι τρομαγμένοι σαστίζουν μη γνωρίζοντας πως να αντιδράσουν απέναντι σε αυτόν τον Αρμαγεδδώνα. Η μία μετά την άλλη οι πόλεις τίθενται σε κατάσταση εξαίρεσης με αποτέλεσμα να μετατρέπονται σε πόλεις φαντάσματα. Θα καταφέρει η ανθρωπότητα να γλιτώσει από τον αφανισμό;
Μοιάζει με ένα δυστοπικό σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας. Όμως, δυστυχώς, δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα την οποία βιώνουμε όλοι μας τον τελευταίο διάστημα.
Ο ιός covid19 (κορονοϊός) είναι μια πραγματικότητα και απειλεί να συντρίψει την ύπαρξή μας. Εκκινώντας από την μακρινή Κίνα, εξαπλώθηκε σε όλον τον κόσμο πλέον και ήδη η λίστα των νεκρών αλλά και των προσβληθέντων δείχνει να προκαλεί ίλιγγο. Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι βρισκόμαστε ήδη στο σημείο μηδέν αυτής της, χαρακτηρισμένης από τον Π.Ο.Υ., πανδημίας.
Βιώνουμε μια ξαφνική και έντονη κοινωνική αποδιοργάνωση, η οποία οδηγεί σε μια ανομική κατάσταση, όπου οι κοινωνικοί δεσμοί θα δοκιμασθούν. Είναι δεδομένο ότι αυτή η απότομη αλλαγή στο κοινωνικό καθημερινό συγκείμενο θα επιφέρει πολιτικές και οικονομικές αλλαγές.Τις περισσότερες τις βιώνουμε ήδη, βλέποντας τους φορείς της εξουσίας, στην προκειμένη περίπτωση την κυβέρνηση, να επιβάλλουν αυστηρά μέτρα αλλά και τους παραγωγικούς φορείς να δέχονται ένα πρώτο ισχυρό πλήγμα.
Μπορεί να θεωρηθεί επίσης ως δεδομένο ότι όλο αυτό κάποια στιγμή θα κωπάσει, όμως σαν συμβάν θα έχει αφήσει τις επιπτώσεις του στην καθημερινότητά μας.
Αξίζει λοιπόν να χαρακτηρίσουμε αυτή τη στιγμή, ως μια στιγμή υπευθυνότητας. Μια στιγμή υπευθυνότητάς μας απέναντι στους συνανθρώπους μας, αλλά και απέναντι στον εαυτό μας. Είναι η στιγμή όπου το εγώ οφείλει να γίνει εμείς, γιατί ας μην γελιόμαστε, χωρίς το εμείς δεν μπορεί να υπάρξει το εγώ.
Οφείλουμε να πάψουμε να κρυβόμαστε πίσω από κοινότυπες δικαιολογίες και ιδεοληψίες. Οφείλουμε να φανούμε υπεύθυνοι απέναντι στο πρόβλημα και όχι να περιμένουμε να μας πλήξει άμεσα ώστε να λάβουμε τα μέτρα μας. Άλλωστε, από τη στιγμή που εμφανίστηκε έπρεπε να προετοιμαστούμε, καθώς μπορεί να μην ήταν στη γειτονιά μας, αλλά αυτό δεν σήμαινε απολύτως τίποτα. Οποιοδήποτε πρόβλημα εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη είναι σαν να συμβαίνει δίπλα μας. Τρανή απόδειξη η σχεδόν άμεση διασπορά του συγκεκριμένου ιού σε όλα τα σημεία του ορίζοντα.
Οι εποχές του σκοταδισμού έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί και μέσω του διαδικτύου μπορούμε να μεταφερθούμε σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη σε μηδενικό χρόνο. Ενημερωνόμαστε και δραστηριοποιούμαστε σε κάθε επίπεδο, μέσω μιας διαδικτυακής παγκόσμιας κοινωνίας των πολιτών. Στην παγκοσμιοποιημένη κοινωνία στην οποία ζούμε, γειτονιά μας είναι ο κόσμος όλος. Γι’αυτό και εμείς, ως σύγχρονοι κοσμοπολίτες οφείλουμε να προβληματιζόμαστε.
Είναι δεδομένο πως για την υποκειμενικότητά μας δεν ευθυνόμαστε εμείς αποκλειστικά, αλλά ο τρόπος με τον οποίο κοινωνικοποιηθήκαμε από τους φορείς κοινωνικοποίησης, ένας βασικότερος εκ των οποίων είναι το κράτος, καθώς είναι αυτός ο οποίος θέτει τους κανόνες σε όλους τους υπόλοιπους. Η κοινωνικοποίηση όμως είναι και μια διαδικασία η οποία αλλάζει μέσα στο χρόνο, δεν σταματάει ποτέ και χαρακτηρίζεται από την αμφίδρομη λειτουργία της κατά την οποία ο πομπός μπορεί να μετατραπεί σε δέκτη και τούμπαλιν. Ας χρησιμοποιήσουμε λοιπόν όλα τα εργαλεία που εφοδιαζόμαστε καθημερινά μέσα από τους διάφορους φορείς κοινωνικοποίησης ώστε να καταπολεμήσουμε όλα τα κατάλοιπα που μας δημιουργήθηκαν. Ας πάψουμε να αναζητούμε αποδιοπομπαίους τράγους και ας κοιτάξουμε βαθειά μέσα μας. Ας στραφούμε στον εαυτό μας και ας κάνουμε μια εσωτερική επανάσταση, μια αναθεώρηση όλων όσων θεωρούσαμε δεδομένα και φυσικά έως σήμερα. Έτσι, όταν θα αποφασίσουμε να σηκώσουμε το χέρι μας και να δείξουμε, να ορθώσουμε το ανάστημα και να υψώσουμε τη φωνή μας, θα πρέπει να το σκεφτούμε πολύ καλά και σίγουρα να το κάνουμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Ας κάνουμε μια αυτοκριτική, η οποία θα μας κάνει καλύτερους ανθρώπους, για τον παρόν και το μέλλον μας, αλλά και για το παρόν και το μέλλον του κόσμου μας. Ας εξελιχθούμε σαν άνθρωποι μέσα από αυτή την δύσκολη κατάσταση την οποία βιώνουμε. Ας ξεκινήσουμε να λειτουργούμε ορθολογικά, υπολογίζοντας τις συνέπειες των πράξεών μας στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, σε μίκρο- και σε μάκρο-επίπεδο. Ας ωριμάσουμε και ας πάψουμε να λειτουργούμε σαν εγωιστικά και κακομαθημένα παιδιά που από την μία διακατέχονται από μια μανία μόνιμης και ανεκπλήρωτης ικανοποίησης και από την άλλη μόλις τα απειλήσουν ότι θα τους πάρουν το παιχνίδι τους, αυτά το σφίγγουν ακόμα πιο δυνατά στην αγκαλιά τους.
Την επόμενη φορά που θα ενοχληθούμε από την εξουσία καθώς αυτή θεριεύει μπροστά μας λαμβάνοντας αυστηρά μέτρα – κανόνες, να είμαστε σε θέση να καταλάβουμε αφενός, γιατί το κάνει και αφετέρου, αν εμείς ευθυνόμαστε για αυτό.
Μετά από αυτή την πανδημία ο κόσμος σίγουρα δεν θα είναι ο ίδιος… Ας φροντίσουμε ώστε να είναι ένας καλύτερος κόσμος.
* Για το παρόν άρθρο χρησιμοποιήθηκαν πηγές από το σχολικό εγχειρίδιο της Κοινωνιολογίας της Γ΄ Λυκείου.
Ιωάννης Γιαννόπουλος
Msc Κοινωνιολόγος
