Η επιστημονική ομάδα The Sciencing Team παραθέτει κείμενα προς ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και δραστηριοποίηση του κοινού.
Η πανδημία, μεταξύ άλλων, άλλαξε και τον τρόπο που διαβάζουμε και μαθαίνουμε…αποχαιρετώντας τα βιβλία και καλωσορίζοντας τα ψηφιακά κείμενα και τα μαθήματα με τη χρήση πολυμέσων.
Αλλά είναι άραγε το ίδιο αποδοτικό να διαβάζει κάποιος από την οθόνη του υπολογιστή και από ένα εκτυπωμένο χαρτί; Μπορούμε να αφομοιώσουμε το ίδιο ακούγοντας και βλέποντας ένα περιεχόμενο αντί να το διαβάζουμε;
Ηλεκτρονικά ή παραδοσιακά βιβλία;
Πληθώρα μελετών επιμένουν ότι τα παραδοσιακά βιβλία πετυχαίνουν σε μεγαλύτερο βαθμό τους μαθησιακούς στόχους. Αυτό ισχύει τόσο για τη δευτεροβάθμια όσο και για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα του καθηγητή γλωσσολογίας Naomi S. Baron, φαίνεται ότι το σύνολο των μαθητών παρουσιάζει καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά τη συγκέντρωση, την εκμάθηση και τη μνήμη, όταν διαβάζει παραδοσιακά παρά ηλεκτρονικά βιβλία.
Το πιθανότερο είναι ότι αυτό οφείλεται στις φυσικές ιδιότητες του χαρτιού και της ανθρώπινης όρασης, καθώς υπάρχει μία συγκεκριμένη τοποθέτηση της πληροφορίας στο φυσικό χώρο. Πολύ συχνά οι άνθρωποι θυμούνται κάτι που διάβασαν συνδέοντάς το με την χωροθέτηση του μέσα στο βιβλίο και την αντίστοιχη σελίδα.
Όμως ακόμα πιο σημαντικό εύρημα είναι ότι η πλειονότητα των ανθρώπων προσεγγίζουν ένα ηλεκτρονικό κείμενο με την πνευματική διαύγεια που χρησιμοποιούν όταν διαβάζουν κάτι στα κοινωνικά μέσα, αφιερώνοντας πολύ λιγότερη πνευματική προσπάθεια από ότι στα παραδοσιακά βιβλία.
Διαδικτυακές εκπομπές και βίντεο
Η χρήση των διαδικτυακών εκπομπών και άλλων βίντεο είχε ήδη ξεκινήσει να αποτελεί ύλη πολλών μαθημάτων, φαινόμενο που πολλαπλασιάστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Σε μία έρευνα του 2019 αποκαλύφθηκε ότι το 32% των πανεπιστημίων των Ηνωμένων Πολιτειών αντικαθιστούν κείμενα με βίντεο ως μαθησιακό υλικό. Το 40% των συμμετεχόντων όμως, που έχουν ήδη προβεί σε αυτή την αντικατάσταση αναφέρουν ότι η ανάθεση ανάγνωσης έχει μειωθεί κατά πολύ.
Ένας βασικός λόγος που προκάλεσε αυτή την αντικατάσταση υπήρξε ουσιαστικά η άρνηση των μαθητών για διάβασμα. Αυτό το επιβεβαίωσε και μία μελέτη του 2015 που περιλάμβανε πάνω από 18.000 φοιτητές και αποκάλυψε ότι μόλις 21% από τους φοιτητές ολοκληρώνουν τις αναθέσεις που περιλαμβάνουν διάβασμα.
Πνευματική συγκέντρωση
Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι οι ενήλικες τείνουν να θυμούνται περισσότερα, όταν διαβάζουν μία καινούργια ιστορία ή σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Παρόμοια ήταν τα αποτελέσματα και στην περίπτωση των φοιτητών.
Πάντως, σύμφωνα με μία εργασία στην Ισπανία, οι μαθητές δημοτικού που διαβάζουν κείμενα παρουσιάζουν πολύ μεγαλύτερη πνευματική συγκέντρωση από αυτούς που παρακολουθούν βίντεο.
Όλες αυτές οι έρευνες αποδεικνύουν ότι τα ψηφιακά μέσα έχουν κοινά χαρακτηριστικά και πρακτικές που περιορίζουν τη μάθηση, όπως μειωμένη συγκέντρωση, νοοτροπία ψυχαγωγίας, τάση για ταυτόχρονες εργασίες, απώλεια σημείου αναφοράς, περιορισμένη κριτική σκέψη και λιγότερη επανάληψη πραγμάτων που έχουμε διαβάσει, ακούσει ή δει.
Δεν αμφισβητεί κανείς ότι τα ψηφιακά κείμενα, τα αρχεία ήχου και τα βίντεο έχουν εκπαιδευτικό ρόλο, κυρίως για την περίπτωση υλικού που δεν είναι διαθέσιμο σε έντυπη μορφή. Εντούτοις, για τη μεγιστοποίηση των μαθησιακών δυνατοτήτων, ειδικά όταν απαιτείται πνευματική συγκέντρωση και συλλογισμός, τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι γονείς δεν θα πρέπει να μπερδεύουν τα μέσα που εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία. Τα μέσα έχουν διαφορετικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα το καθένα, όμως το σημαντικό σε κάθε περίπτωση είναι η επίτευξη των μαθησιακών στόχων ανεξαρτήτως μέσου.
Για την Πηγή: https://bigthink.com/mind-brain/reading-memory
