Γράφει η δασκάλα της Β’ Δημοτικού, Κλουτσινιώτη Κωνσταντίνα:
Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε το 1883 στο Ηράκλειο της Κρήτης και το 1901 τελείωσε το Γυμνάσιο. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1906. Ύστερα, καθώς του άρεσαν πολύ τα ταξίδια, επισκέφτηκε πολλά μέρη της Ευρώπης και της Ασίας. Με έναυσμα τα ταξίδια του έγραψε τα έργα «Αγγλία» (1941), «Ρουσία» (1956), «Ιαπωνία–Κίνα»(1956), «Ισπανία» (1957) και «Ιταλία» (1965). Το 1906 έγραψε το μυθιστόρημα «Όφις και Κρίνος» και δημοσίευσε το δοκίμιο «Η αρρώστια του αιώνος». Το 1910 έγραψε το έμμετρο δράμα «Πρωτομάστορας». Με το έργο αυτό ξεκινά ουσιαστικά η λογοτεχνική του πορεία. Μερικά από τα σπουδαιότερα μυθιστορήματα που έγραψε είναι «Οι αδερφοφάδες» (1964), «Τόντα Ράμπα» (1956), «Ο φτωχούλης του Θεού» (1956), «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» (1946), «Ο καπετάν Μιχάλης»(1953), «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται»(1954) και «Αναφορά στον Γκρέκο» (1961).Ως ποιητής έγραψε δύο μεγάλα έργα : την «Οδύσσεια» (1938) και τις «Τερτσίνες» (1960).Το 1957 πέθανε στη Γερμανία. Η σωρός του μεταφέρθηκε και τάφηκε στο βενετσιάνικο κάστρο του Ηρακλείου, όπως είχε ζητηθεί απότον ίδιο.
Το έργο του δεν περιορίζεται μόνο σε λογοτεχνικά βιβλία, μυθιστορήματα και ποιήματα. Έχει συγγράψει σε συνεργασία με τη σύζυγό του Γαλατεία αναγνωστικά για το Δημοτικό Σχολείο, μέσα από τα οποία γίνεται φανερός ο συνδυασμός του λογοτέχνη και του παιδαγωγού στο πρόσωπό του. Η διάθεση του μεγάλου λογοτέχνη να πλησιάσει τον μικρό ηλικιακά αναγνώστη διακρίνεται έντονα στα αποσπάσματα από τα σχολικά εγχειρίδια και στα αφηγήματα «Ο Στρατιώτης και οι Τρεις Φίλοι» που εμπεριέχονται στα αναγνωστικά του Δημοτικού.
«Ο ιδανικός δάσκαλος είναι εκείνος που γίνεται γέφυρα για να περάσει αντίπερα ο μαθητής του. Κι όταν πια του διευκολύνει το πέρασμα, αφήνεται χαρούμενα να γκρεμιστεί, ενθαρρύνοντας τον μαθητή του να φτιάξει δικές του γέφυρες», έλεγε ο Νίκος Καζαντζάκης. Πρέσβευε μια πρωτοποριακή για την εποχή του παιδαγωγική μέθοδο η οποία στηρίζεται σε εμπειρικούς τρόπους προσέγγισης της γνώσης. Οι μαθητές μαθαίνουν μέσα από τα βιώματά τους, τις εμπειρίες τους και τις αισθήσεις τους, παρατηρούν καινούρια πράγματα, τα αγγίζουν, τα ζωγραφίζουν και κάνουν πειράματα. Με αυτόν τον τρόπο αφομοιώνουν καλύτερα τις νέες γνώσεις καθώς αποκτούν προσωπική εμπειρία. Ο δάσκαλος οφείλει να δίνει προτεραιότητα στους μαθητές και τα ενδιαφέροντά τους, να αγαπά και να κατανοεί τους μαθητές του ακόμα και στα παιχνίδια ή τις αταξίες τους και να αναπτύσσει πιο ουσιαστικές σχέσεις επικοινωνίας μαζί τους. Ο μαθητής αντιμετωπίζεται με στοργή και εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του μέσα σε ένα κλίμα συνεργασίας.
Παρόλο που η επικαιρότητα του στοχασμού του μεγάλου ποιητή και λογοτέχνη είναι μεγάλη, το ποσοστό των κειμένων του το οποίο ανθολογείται στα σχολικά εγχειρίδια της Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο είναι μικρό. Το αποτέλεσμα είναι οι μαθητές να μην γνωρίζουν τον συγγραφέα, αν και το έργο του είναι διαχρονικό και ο ίδιος ανήκει στους πιο πολυδιαβασμένους συγγραφείς στο εξωτερικό. Τα κείμενά του είναι πολυδιάστατα και μπορούν να αξιοποιηθούν – ιδίως στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση – διαθεματικά, διεπιστημονικά και διαπολιτισμικά.
Η σειρά «Ταξιδεύοντας» , όπου καταγράφονται τα ταξίδια του συγγραφέα και οι εμπειρίες που αποκόμισε από αυτά, μπορεί να προσεγγισθεί ως μορφωτικό και εκπαιδευτικό υλικό και να προωθήσει τη μορφωτική και λογοτεχνική αξία της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας του για την εκπαίδευση, τη διδακτική αξιοποίησή της και τα αναμενόμενα οφέλη στους μαθητές. Μέσα από τα έργα αυτής της σειράς φανερώνεται η μεγάλη τέχνη του Καζαντζάκη και αλλάζει η παγιωμένη αντίληψη ότι η ταξιδιογραφία είναι λογοτεχνικό πάρεργο και ένα ξεκούραστο και εύπεπτο ανάγνωσμα. Στα κείμενα αυτά υπάρχει ο στοχασμός και ένας διάλογος τόσο ανάμεσα στην ύλη και το πνεύμα όσο και ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον.
Επίσης, μπορεί να αξιοποιηθεί διδακτικά το πλήθος των λαογραφικών στοιχείων που υπάρχουν μέσα στα έργα του και που λειτουργούν ως όχημα της φιλοσοφικής του σκέψης. Μέσα στα μυθιστορήματά του «Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται», «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» και «Ο καπετάν Μιχάλης» εντοπίζονται παραδείγματα λαογραφικών στοιχείων από τον υλικό, κοινωνικό και πνευματικό βίο της εποχής.
Στο πλήθος των κειμένων του γίνεται φανερό ότι επιδίωκε με κάθε τρόπο την ανθρώπινη επικοινωνία, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούσε να βρει απαντήσεις στα ερωτήματά του μέσα από ποικίλους δρόμους. Έτσι, διαμόρφωσε μια πολλαπλή ταυτότητα, απόδειξη του διακαή πόθου του να φτάσει στην αλήθεια. Συνδυάζοντας εμπειρία, επιστημονική γνώση και προβληματισμό προσέφερε ένα έργο παγκοσμίως γνωστό, το οποίο εξακολουθεί να είναι επίκαιρο και να θέτει ερωτήματα. Πολύτροπος λοιπόν ο Καζαντζάκης, πολύτροπο και το έργο του, το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί στη σύγχρονη εκπαίδευση.
