Το Λύκειο Homo educandus – Αγωγή πραγματοποίησε μια αξέχαστη εκδρομή στην Ιταλία μεταξύ 22ας και 25ης Νοεμβρίου 2017. Αφιέρωσε τον περισσότερο χρόνο στη μαγευτική Φλωρεντία, τη γεννέτειρα και πρωτεύουσα της Αναγέννησης, τη Φλωρεντία των Μεδίκων και των μεγάλων καλλιτεχνών.
1η Ημέρα
Μετά την άφιξή μας στο αεροδρόμιο Μαλπένσα του Μιλάνου το πρωί της Τετάρτης 22ας Νοεμβρίου, το σχολείο μας επισκέφθηκε την κεντρική πλατεία του Μιλάνου (Piazza del Duomo). Εκεί μαθητές και εκπαιδευτικοί είχαν ελεύθερο χρόνο χαλάρωσης μετά το ταξίδι για να επισκεφθούν το φημισμένο Εμπορικό Κέντρο του βασιλιά Βίκτωρα Εμμανουήλ Β΄ (Galleria Vittorio Emanuele II), έργο του αρχιτέκτονα Τζιουσέπε Μενόνι του 1865-1877, όπως και τον περίφημο γοτθικό καθεδρικό ναό της πόλης που ξεκίνησε να κτίζεται το 1386 και τα τελικά τμήματά του προστέθηκαν το 1965! Επενδυμένος με μάρμαρο, αφιερωμένος στο Γενέθλιο της Θεοτόκου, είναι οπωσδήποτε ένας από τους ομορφότερους χριστιανικούς ναούς και ένα από τα γνωστότερα εμβληματικά κτήρια της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας παγκοσμίως.
Στη συνέχεια ταξιδέψαμε στις επαρχίες της Λομβαρδίας και Αιμίλια-Ρομάνα για να φθάσουμε στην πόλη της Μόντενα όπου επισκεφθήκαμε το μουσείο Έντσο Φεράρι. Εκεί είδαμε έπιπλα και προσωπικά αντικείμενα του Έντσο Φεράρι (1898-1988), οδηγού και ιδρυτή της περίφημης αυτοκινητοβιομηχανίας, παλαιούς κινητήρες, οχήματα της Formula 1, όπως και παλαιά μοντέλα αυτοκινήτων της βιομηχανίας Φεράρι. Ειδικά για εμάς προβλήθηκε και μια παρουσίαση με ηθοποιούς, μουσικούς και άλλες διάσημες προσωπικότητες φωταγραφημένους μπροστά σε φημισμένα μοντέλα Φεράρι. Στο τέλος της ημέρας επισκεφθήκαμε την Μπολόνια, όπου δειπνήσαμε. Η αρχική μας πρόθεση να επισκεφθούμε την ελληνική κοινότητα της πόλης δεν ευοδώθηκε, λόγω προβλημάτων υγείας του ιερέα της κοινότητας, τον οποίο ωστόσο οφείλουμε να ευχαριστήσουμε για την ανταπόκρισή του και την επιθυμία του να μας φιλοξενήσει στον ελληνικό ναό της πόλης. Το βράδυ φθάσαμε στο Πράτο, λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Φλωρεντία, όπου και το ξενοδοχείο στο οποίο επρόκειτο να διανυκτερεύσουμε καθόλη τη διάρκεια της παραμονής μας στη Φλωρεντία.
2η Ημέρα
Το πρωί της επομένης Πέμπτης 23ης Νοεμβρίου ξεκινήσαμε την περιήγησή μας στην πόλη της Φλωρεντίας, μπήκαμε στο ιστορικό της κέντρο, περάσαμε μπροστά από τον ιστορικό Νέο Ναό της Θεοτόκου (Santa Maria Novella), εκκλησία του τάγματος των Δομηνικανών μοναχών που ξεκίνησε ως γοτθικός και ολοκληρώθηκε ως αναγεννησιακός (1279-1420). Εξωτερικά διακρίνεται για τη θαυμάσια μαρμάρινη πρόσοψή του.
Στη συνέχεια περπατήσαμε μέσα από τους στενούς δρόμους της παλιάς πόλης και φθάσαμε στον επιβλητικό καθεδρικό ναό με τη θαυμάσια μαρμάρινη επένδυση, το οκτάγωνο Βαπτιστήριο και το μοναδικό κωδωνοστάσιο. Ο καθεδρικός ξεκίνησε και αυτός να κτίζεται σε γοτθικό ρυθμό για να μιμηθεί τους ναούς της Πίζας και της Σιένα, αλλά πάνω σε αυτόν διαμορφώθηκαν τα πρώτα αναγεννησιακά στοιχεία. Τελικά η πρόσοψή του, πολύ μεταγενέστερη, διαμορφώθηκε σε νεογοτθικό ρυθμό. Είναι αφιερωμένος στην Παναγία (Santa Maria del Fiore) και ξεκίνησε να κτίζεται από τον αρχιτέκτονα και γλύπτη από την Τοσκάνη Αρνόλφο ντι Κάμπιο (1240-1310) το 1296, ενώ ολοκληρώθηκε το 1436 όταν ο μεγάλος Φλωρεντινός αρχιτέκτονας Φίλιππος Μπρουνελέσκι (1377-1446) ολοκλήρωσε τον περίφημο τρούλο. Το κωδωνοστάσιο σχεδίασε ο περίφημος ζωγράφος και αρχιτέκτονας Τζιότο ντι Μποντόνε (1270-1337). Μετά την περιήγηση γύρω από τον ναό, επισκεφθήκαμε το Μουσείο των Έργων του Καθεδρικού (Museo dell’Opera del Duomo), όπου από κοντά είδαμε τα γλυπτά της αρχικής γοτθικής πρόσοψης του ναού, έργα του ντι Κάμπιο, τις θαυμάσιες πόρτες του Βαπτιστηρίου, έργα του γλύπτη Ανδρέα Πιζάνο (1290-1348) και του Φλωρεντινού γλύπτη και χρυσοχόου Λορέντσο Γκιμπέρτι (1378-1455) (τις πόρτες του τελευταίου αποκάλεσε ο Μιχαήλ Άγγελος ‘Πύλες του Παραδείσου’) το άγαλμα της Μαρίας Μαγδαληνής του περίφημου Φλωρεντινού γλύπτη Ντονατέλο (1386-1466), την ημιτελή αποκαθήλωση του μεγαλύτερου γλύπτη της Αναγέννησης Μιχαήλ Αγγέλου (1475-1564), τα γλυπτά και τα αγάλματα με τα οποία διασκόσμησαν το κωδωνοστάσιο ο Ανδρέας Πιζάνο, ο γιος του Νικόλαος (1220-1284) και ο γλύπτης και αρχιτέκτονας Φραντσέσκο Ταλέντι (1300-1370) και τους άμβωνες από μάρμαρο που κατασκεύασαν οι ντελα Ρόμπια και Ντονατέλο. Ιδιαίτερα μπορέσαμε να περιεργαστούμε τα μοντέλα με τα οποία το μουσείο έδειξε τις πρωτοποριακές μεθόδους που χρησιμοποίησε ο Μπρουνελέσκι για να κατασκευάσει τον περίφημο τρούλο.
Μετά από ελεύθερο χρόνο, συγκεντρωθήκαμε μπροστά στην Πινακοθήκη των Δικαστηρίων και Υπηρεσιών της πόλης, τα περίφημα Ουφίτσι (Uffizi), και περιηγηθήκαμε στις αίθουσες της περίφημης αυτής πινακοθήκης – μιας από τις μεγαλύτερες και καλύτερες παγκοσμίως – για να θαυμάσουμε έργα μεγάλων καλλιτεχνών από τον 13ο ως τον 17ο αι. όπως οι Τσιμαμπούε και Τζιότο, οι Φρα Αντζέλικο, Ουτσέλο και Λίπι, ο μεγάλος Φλωρεντινός Μποτιτσέλι (τα περιφημότερα έργα του οποίου βρίσκονται στα Ουφίτσι, όπως η αλληγορία της Άνοιξης και η ανάδυση της Αφροδίτης), οι Μιχαήλ Άγγελος, ντα Βίντσι, Ραφαέλο, Καραβάτζο και δύο ιδιαίτερες περιπτώσεις, ο μοναδικός Έλληνας του Μουσείου Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (ο Ευαγγελιστής Ιωάννης και ο Άγιος Φραγκίοσκος) και η μοναδική γυναίκα, η Αρτεμισία Τζεντιλέσκι της Σχολής που καθιέρωσε ο Καραβάτζο (Ιουδήθ και Ολοφέρνης). Το βράδυ είχαμε ελεύθερο χρόνο για να περιηγηθούμε στην πόλη και να δειπνήσουμε.
3η Ημέρα
Την Παρασκευή 24η Νοεμβρίου ξεκινήσαμε την περιήγησή μας από το Μουσείο της Ακαδημίας (Galleria dell’Accademia), όπου περιηγηθήκαμε στην έκθεση παλαιών μουσικών οργάνων, θαυμάσαμε το γλυπτό ‘Ο βιασμός των Γυναικών των Σαβίνων’ του μεγάλου Φλαμανδού γλύπτη Τζιαμπολόνια (1529-1608), όπως και το σπουδαιότερο έργο του Μιχαήλ Αγγέλου, τον Δαυΐδ (1501-4), το οποίο δεσπόζει σε ειδική ευμεγέθη αίθουσα. Στη συνέχεια υπήρχε ελεύθερος χρόνος, τον οποίο εκμεταλλευθήκαμε για να επισκεφθούμε διάφορα μέρη της πόλης, όπως οι τάφοι των Μεδίκων στη βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου, με θαυμάσια ταφικά γλυπτά του Μιχαήλ Αγγέλου, η κορυφή του τρούλου του καθεδρικού ή η κορυφή του κωδωνοστασίου με τη θαυμάσια θέα και η Μονή του Αγίου Μάρκου (San Marco) με τα περίφημα έργα του Φρα Αντζέλικο (1395-1455).
Νωρίς το απόγευμα συγκεντρωθήκαμε σε μια από τις δύο κεντρικές πλατείες της πόλης, την Πλατεία της Γερουσίας (Piazza della Signioria), όπου είδαμε το κτήριο της Συγκλήτουή το Παλαιό Παλάτι (Signioria – Palazzo Vecchio), τα αγάλματα της πρόσοψης του κτηρίου – το αντίγραφο της Ιουδήθ και του Ολοφέρνη του Ντονατέλο, το αντίγραφο του Δαυΐδ του Μιχαήλ Αγγέλου και το πρωτότυπο γλυπτό ‘Ο Ηρακλής και ο Κάκος’ του Βαρθολομαίου Μπαντίνι (1493-1560). Περιεργαστήκαμε το χάλκινο έφιππο άγαλμα του Κοσμά Α΄ των Μεδίκων (Cosimo I de Medici), πρωτότυπο έργο του Τζιαμπολόνια, τη Στοά των Μισθοφόρων (Loggia dei Lanzi), στην πρόσοψη της οποίας δεσπόζουν τα γλυπτα των τεσσάρων αρχαίων αρετών, έργων του Ανιόλο Γκάντι (1350-1396),με μια συλλογή ελληνιστικών και αναγεννησιακών αγαλμάτων, όπως το αντίγραφο του ‘Βιασμού των Γυναικών των Σαβίνων’ του Τζιαμπολόνια, το πρωτότυπο χάλκινο άγαλμα του σπουδαίου γλύπτη Μπενβενούτο Τσελίνι (1500-1571) ‘Ο Περσέας με το Κεφάλι της Μέδουσας’ κ.ά. Δυστυχώς δεν είχαμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε το συντριβάνι στο κέντρο της πλατείας, διακοσμημένο με έργα μεγάλων καλλιτεχνών, όπως ο Ντονατέλο, το οποίο είχε καλυφθεί για λόγους συντήρησης.
Τέλος, περιεργαστήκαμε εξωτερικά το κτήριο Ουφίτσι, έργο του σπουδαίου ζωγράφου, γλύπτη, αρχιτέκτονα και πρώτου ιστορικού της Τέχνης Γεωργίου Βαζάρι (1511-1574), όπου θαυμάσαμε και τα αγάλματα των μεγάλων Φλωρεντινών που φιλοτέχνησε ο ίδιος ο Βαζάρι για να διακοσμήσει το πανέμορφο κτήριο σε σχήμα ‘Π’.
Αφιερώσαμε τις υπόλοιπες αρκετές ώρες της ημέρας για να περιηγηθούμε ελεύθερα στην πόλη, στην περίφημη παλαιά γέφυρα πάνω στον ποταμό Άρνο (Ponte Vecchio) και σε διάφορα άλλα αξιοθέατά της, όπως το Παλάτι Πίτι (Palazzo Pitti), το φρούριο Μπελβεντέρε (Forte di Belvedere), την Πλατεία του Μιχαήλ Αγγέλου (Piazzale Michelangelo) που προσφέρει εξαιρετική πανοραμική θέα της πόλης, όπως και το Μοναστήρι των Φραγκισκανών του Τιμίου Σταυρού (Santa Croce), όπου οι τάφοι των φημισμένων ανδρών, όπως του μεγάλου φιλοσόφου, μαθηματικού, φυσικού και αστρονόμου Γαλιλαίου από την Πίζα (1564-1642), του Λορέντσο Γκιμπέρτι, του περίφημου πολιτικού επιστήμονα και φιλοσόφου Νικολάου Μακιαβέλι (1469-1527), του Μιχαήλ Αγγέλου, του μεγάλου μουσικοσυνθέτη Τζοακίνο Ροσίνι (1792-1868) και του μηχανικού και εφευρέτη Γουλιέλμου Μαρκόνι (1874-1937).
4η Ημέρα
Την τελευταία ημέρα αναχωρήσαμε από το ξενοδοχείο μας στο Πράτο και επισκεφθήκαμε την Πίζα, όπου θαυμάσαμε την Πλατεία των Θαυμάτων (Piazza dei Miracoli), στην οποία δεσπόζει ο Καθεδρικός Ναός, το Βαπτιστήριο και, φυσικά, το κωδωνοστάσιο, ο περίφημος κεκλιμένος πύργος της Πίζας. Ελεύθερα περιηγηθήκαμε στον χώρο, φωτογραφηθήκαμε και επισκεφθήκαμε τον ρωμανικού ρυθμού καθεδρικό (1063-1092), όπου θαυμάσαμε τις χάλκινες πύλες του Τζιαμπολόνια και τον άμβωνα του εξαιρετικού γλύπτη Ιωάννη Πιζάνο (1250-1315), αλλά όχι και το θαυμάσιο τεράστιο βυζαντινό ψηφιδωτό του Παντοκράτορα Χριστού στην αψίδα του Αγίου Βήματος, το οποίο είχε καλυφθεί για λόγους συντήρησης.
Ταξιδεύοντας μέσα από το θαυμάσιο και γοητευτικό τοπίο των επαρχιών της Τοσκάνης, της Λιγουρίας και του Πεδεμεντίου υπό ομίχλη και βροχή, φθάσαμε στο αεροδρόμιο Μαλπένσα του Μιλάνου για την πτήση επιστροφής στην Αθήνα.
Για όλους, παιδιά και εκπαιδευτικούς, ήταν μια μοναδική εμπειρία σε μερικά από τα ομορφότερα μέρη της Ιταλίας και της Ευρώπης. Η εμπειρία ήταν ακόμη ομορφότερη από τη συναναστροφή όλων, γιατί τις ωραίες στιγμές τις δημιουργεί η ωραία παρέα…
Ο διευθυντής Απόστολος Πλαστήρας
Και οι συνοδοί εκπαιδευτικοί Στέφανος Ιακωβίδης, Δημήτρης Παπαγεωργίου, Δημήτρης Ρέμμας και Λάμπρος Ψωμάς
