Τα τελευταία χρόνια εξαπλώνεται η έννοια της θετικής γονικής μέριμνας, γνωστή και ως θετική γονεϊκότητα.
Η θετική γονεϊκότητα μπορεί να οριστεί ως «η συμπεριφορά που είναι βασισμένη στην προώθηση του καλύτερου προς το συμφέρον του παιδιού, καθώς περιλαμβάνει την παροχή φροντίδας και ενδυνάμωσης σε ένα περιβάλλον χωρίς βία, στο οποίο παρέχεται αναγνώριση και καθοδήγηση, ενώ παράλληλα υπάρχουν σαφή όρια, τα οποία θα επιτρέψουν την πλήρη και θετική ανάπτυξη του παιδιού» (Rodrigo, 2010).
Στο σημείο αυτό κρίνεται σκόπιμο να ορισθεί το τρίπτυχο για την θετική γονεϊκότητα στους εξής βασικούς πυλώνες:
- Δυνατότητα δημιουργίας ενός ασφαλούς δεσμού σύνδεσης με το παιδί και την παροχή ενός πλαισίου καθοδήγησης. Το παιδί χρειάζεται από τους γονείς να του προσφέρουν ζεστασιά, αποδοχή, ευαισθησία, ανταπόκριση, θετική συμμετοχή , υποστήριξη και αγάπη χωρίς όρους.
- Το παιδί χρειάζεται σαφή όρια και καθοδήγηση, για τη σωματική και ψυχολογική του ασφάλεια και για την ανάπτυξη των δικών του αξιών, αλλά και για την αίσθηση προσωπικής και κοινωνικής ευθύνης.
- Η συνέπεια και η πειθαρχία, πρόκειται για έναν άξονα που ο γονέας, χρειάζεται να ακροβατεί μεταξύ μίας λεπτής ισορροπίας ελέγχου και αυτονομίας. Η εκμάθηση των γονικών κανόνων συντελείται κυρίως μέσω του παραδείγματος του γονέα.
Ας δούμε κάποιες καλές πρακτικές που μπορούν να βοηθήσουν τους γονείς:
1.Αναδείξτε το θετικό.
Η αναγνώριση για την προσπάθεια και το επίτευγμα του παιδιού είναι σημαντική, ακόμα κι όταν δεν φθάσει στο τέλειο αποτέλεσμα, γιατί το παιδί έχει απόλυτη ανάγκη την έμπρακτη θετική αναγνώριση. Εκφράστε με λόγια, όλα τα θετικά του στοιχεία, συμπεριφορές, πράξεις. Έτσι θα βοηθήσετε να χτίσει την αυτοεκτίμησή του.
2. Αφιερώστε χρόνο για την επικοινωνία με το παιδί.
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να μιλήσουν ανοιχτά για όλα, όσα τα απασχολούν και νιώθουν και να τα ακούσετε πραγματικά. Θα ήταν εξαιρετικά σημαντικό να αναγνωρίζετε και να κατονομάζετε τα δικά σας συναισθήματα, ώστε να βοηθήσετε τα παιδιά, να αναπτύξουν την συναισθηματική τους νοημοσύνη.
3. Χρησιμοποιήστε την πειθαρχία και όχι την τιμωρία.
Η πειθαρχία είναι μια μέθοδος διδασκαλίας των παιδιών, για την ανάληψη δια βίου της ευθύνης των πράξεών τους και καταδεικνύει τις αποδεκτές συμπεριφορές.
Η τιμωρία, από την άλλη πλευρά, τείνει να αναγκάσει τα παιδιά να συμπεριφέρονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο και δεν τους επιτρέπει την ανάληψη ευθύνης για την δική τους συμπεριφορά. Είναι σημαντικό να υπάρχουν κάποιες συνέπειες, όταν τα παιδιά κάνουν λάθη ή εκδηλώνουν άσχημη συμπεριφορά, ώστε τελικά η πειθαρχία να διδάξει την ευθύνη στο παιδί.
4. Διδάξτε την ευθύνη εποικοδομητικά.
Διδάξτε την ευθύνη δίνοντας στα παιδιά ευκαιρίες, ώστε να εξασκηθούν συχνά στη λήψη αποφάσεων, σχετικά με το τι μπορεί να πράξουν σε μια δεδομένη κατάσταση.
5. Διαχωρίστε το παιδί από τη συμπεριφορά.
Ποτέ μην πείτε σε ένα παιδί ότι είναι κακό. Αυτό βλάπτει πραγματικά την αυτοεκτίμηση ενός παιδιού. Καταστήστε σαφές στο παιδί σας, ότι αυτό που δεν σας αρέσει, είναι η συμπεριφορά του. Το παιδί σας πρέπει να γνωρίζει ότι η αγάπη σας είναι άνευ όρων και παρόλο που μπορεί να αναστατωθείτε με τη συμπεριφορά του, αυτό δεν επηρεάζει την αγάπη σας προς το πρόσωπό του.
6. Οι ενέργειες μιλούν πιο δυνατά από τα λόγια.
Εάν διαπιστώσετε ότι το παιδί σας έχει σταματήσει να ακούει, αυτό οφείλεται στο ότι, κατά μέσο όρο, δίνουμε στα παιδιά μας πάνω από 2000 εντολές ανά ημέρα! Τα παιδιά μαθαίνουν με μίμηση και κατά συνέπεια είναι σημαντικό ο γονέας να δώσει ένα καλό παράδειγμα, ειδικά σε αυτές τις καταστάσεις σύγκρουσης και έντασης.
7. Χρησιμοποιήστε φυσικές και λογικές συνέπειες.
Μια συνέπεια πρέπει να σχετίζεται λογικά με τη συμπεριφορά για να είναι αποτελεσματική. Το μέτρο και η ισορροπία είναι το ζητούμενο και στην εφαρμογή των κανόνων ή των συνεπειών. Επίσης σκεφτείτε πάντα τι θα συνέβαινε σε μια κατάσταση εάν δεν παρεμβαίνατε. Όταν παρεμβαίνουμε άσκοπα, κλέβουμε την ευκαιρία από τα παιδιά να μάθουν από τις συνέπειες των πράξεών τους. Αφήνοντας τις καταστάσεις να εξελιχθούν φυσικά, πολλές φορές αποφεύγεται η γκρίνια.
8. Περάστε ποιοτικό χρόνο με το παιδί σας και αφήστε το άγχος της εργασίας στην εργασία.
Δώστε το 100% της προσοχής σας στο παιδί και στο να ακούσετε όλα όσα έχει να σας πει, καθώς κάποιες φορές προσποιούμαστε ότι ακούμε, ενώ αγνοούμε ακούσια τι λένε τα παιδιά μας. Εάν δεν δώσουμε την δέουσα προσοχή στα παιδιά μας, τότε είναι πιθανόν να αρχίσουν να εκδηλώνουν μη αποδεκτές συμπεριφορές. Στο μυαλό ενός παιδιού, η αρνητική προσοχή είναι καλύτερη από την καθόλου προσοχή. Θυμηθείτε ότι το παιδί σας τα συναισθήματα είναι σημαντικό να αναγνωριστούν.
9. Δώστε στα παιδιά πληροφορίες για τις αποφάσεις που τα επηρεάζουν και πραγματοποιήστε οικογενειακές συναντήσεις.
Ζητήστε τη συμβουλή του παιδιού σας, ώστε να επιλεγεί η κατάλληλη χρονική στιγμή. Αυτό μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί να αισθανθεί σημαντικό και πολύτιμο.
Δώστε στο παιδί σας επιλογές, αφήστε το να σας βοηθήσει, όταν λαμβάνετε απλές, καθημερινές αποφάσεις. Μπορεί να φαίνεται ευκολότερο να κάνουμε μια απλή εργασία μόνοι μας, παρά να περιμένουμε το παιδί να την ολοκληρώσει, αλλά αυτό δεν επιτρέπει στο παιδί να κάνει επιλογές και να αισθάνεται ικανό.
Πολλές οικογένειες εφαρμόζουν μία χρήσιμη τακτική, αυτή της οικογενειακής συνάντησης σε τακτά διαστήματα. Οι οικογενειακές συναντήσεις επιτρέπουν σε όλα τα μέλη της οικογένειας να θέσουν τα ζητήματα που τους απασχολούν και να συζητηθούν ανοικτά από όλη την οικογένεια.
10. Να είστε δίκαιοι, σταθεροί και συνεπείς.
Εάν καθορίσετε ένα όριο με το παιδί σας και έρθει η ώρα να το εφαρμόσετε, ενεργήστε με λογική και σταθερότητα, χωρίς να επιτρέψτε στο παιδί να οδηγηθεί σε μια μάχη εξουσίας μαζί σας. Μην υποκύψετε σε εκκλήσεις, δάκρυα, ή υποσχέσεις. Το παιδί σας θα μάθει να σέβεται περισσότερο, εάν καταλάβει ότι εννοείτε αυτά που λέτε κάθε φορά. Ο γονεϊκός ρόλος προϋποθέτει αγάπη, ενσυναίσθηση και υπομονή με τεράστια σωματικά και ψυχικά αποθέματα. Για την επιτυχή άσκηση της γονεϊκής ιδιότητας, χρειάζεται πέρα από το γονικό ένστικτο και την αγάπη, συναισθηματική αυτορρύθμιση, επικοινωνιακές δεξιότητες, ενημέρωση και γνώση για τα σημαντικά και πολύπλοκα θέματα για την Γονεϊκότητα και την ψυχική ανάπτυξη του παιδιού.
Η Θετική Γονεϊκότητα έχει ως απώτερο στόχο την ανατροφή των παιδιών σε ένα θετικό και υγιές περιβάλλον, στο οποίο δε θα γίνεται χρήση οποιασδήποτε μορφής βίας (λεκτικής, συναισθηματικής ή σωματικής) για την επιβολή της πειθαρχίας, παρά μόνο μέσω της υιοθέτησης εναλλακτικών και θετικών πρακτικών για Γονεϊκότητα. Αυτό σημαίνει ότι μέσα από τη Θετικής Γονεϊκότητα θα μεγαλώνουν παιδιά χαρούμενα που γνωρίζουν την αξία τους και την μοναδικότητά τους. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω της ενθάρρυνσης που παρέχεται από τους γονείς προς τα παιδιά, σε ένα πνεύμα σύμπνοιας και συνεργασίας των μελών της οικογένειας, αλλά και στήριξη από ειδικούς επιστήμονες, όπου και όταν, αυτή χρειάζεται.
Η προώθηση και η υιοθέτηση της Θετικής Γονεϊκότητας είναι ιδιαίτερα σημαντική σε αυτή την περίοδο οικονομικής κρίσης, όπου η ένταση μέσα στις οικογένειες, πιθανόν να αυξηθεί λόγω ανεργίας ή οικονομικής ανασφάλειας.
Από την Ζαχαρούλα Σταματούρου, Ψυχολόγο/Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια
Πηγή: https://www.projectparenting.gr/
